BÁNH MÌ VÀ MUỐI

Bánh mì và muối là thực phẩm cơ bản của người dân Châu âu nói chung và dân Ba Lan nói riêng. Theo tín ngưỡng dân gian, bánh mì và muối có những đặc tính lạ thường. Đặc tính của muối là bảo vệ khỏi sự hư hỏng, thối rửa, phòng vệ và sự tốt bụng. Bản chất căn bản của bánh mì và muối là sự sống. Trong truyền thống lễ hội của Ba Lan, bánh mì và muối chiếm một chổ tương đối đặc biệt quan trọng cùng với những đặc điểm phong tục khác nhau.

          Tại tất cả các vùng trên toàn quốc Ba Lan, phổ biến nhất là nghi thức chào đón, trao bánh mì và muối cho những vị khách quan trọng, những người thân đặc biệt, như là dấu chỉ sự kính trọng, tình thân hữu, và hiếu khách. Trong quá khứ, bánh mì và muối là biểu tượng của hồng ân, như là sự phục tùng. Ví dụ, trong quân chủ chính thể hoặc nơi những vị chức sắc trong giáo hội.

          Bánh mì và muối cũng chiếm một chổ quan trọng không kém trên trong nghi lễ đám cưới tại gia. Đôi hôn nhân trước khi đến nhà thờ, cần lấy bánh mì và muối, đặt trên ngực như là dấu chỉ kính trọng nhất đối với hồng ân của Chúa, để trong nhà họ sẽ chẳng bao giờ đói kém. Trước khi đôi hôn nhân bước lên xe đến nhà thờ, mẹ cô dâu đặt ổ bánh mì trước xe, cặp hôn nhân rắc muối lên đó, để phòng tránh mọi điều rủi ro xảy đến. Từ nhà thờ trở về nhà, đôi tân hôn được mẹ cô dâu đón trước cửa vào với bánh mì và muối, và nói rằng: “để các con chẳng bao giờ thiếu bánh”, tiếp đến là những lời chúc tốt đẹp của mọi người cho đôi hôn phối trên đường đời mới. Phong tục này phổ biến trên khắp mọi vùng tại Ba Lan từ thế kỷ 16. Tiệc cưới bắt đầu, khi tất cả khách mời đã vào bàn, đôi tân hôn phải ăn một miếng bánh mì cùng với muối. Theo tín ngưỡng, người đầu tiên ăn mẫu bánh này, sẽ là người điểu khiển kinh tế gia đình.

          Theo tín ngưỡng dân gian, bánh mì và muối được làm phép vào ngày lễ thánh Agata (14/11) và giữ lại trong nhà để tránh hỏa hoạn xảy đến.
Một chút bánh mì và muối được làm phép, thả xuống giếng, xuống sông,và suối, mục đích làm cho nước sạch, có thể dùng để uống.
Một tín ngưỡng khác nữa là, bánh mì và muối được đặt nơi góc tường, trong quá trình xây nhà, để tránh điều xui xẻ xảy đến. Với mục đích này, bánh mì và muối sẽ mang lại hạnh phúc cho mọi thành viên trong gia đình trong ngôi nhà mới.
Ngoài ra bánh và muối còn được dùng để chữa một số bệnh dân gian; như bệnh sốt cao…

Łukasz Vũ, SVD